Google Web Kuiergat

This page is powered by Blogger. Isn't yours?

My status

Enige terugvoer, kommentaar, kritiek, of net 'n boodskap is baie welkom. Skryf gerus vir my ; muisdruk hier Johann van Staden

Online dictionary at www.Answers.com

Tell me about:

Friday, October 14, 2005

 

Waar kom die potjie vandaan ?

Susan Varnfield het hierdie mooi geskiedenis vir my gestuur. Dit was vir my nuut, en ek glo dit sal vir baie van julle ook nuut en interessant wees.

Susan skryf, waar kom die potjie vandaan? Van die Voortrekkers? Ek moet erken ek het ook so gedink en tot my verbasing is dit NEE.

Die ontstaan van die HUTSPOT of potjie gaan so ver terug as 1573.

Op 15 Oktober 1573 het die Spanjaarde die Nederlandse stad Leiden beleër. Maar die Nederlanders was nie bekommerd gewees nie want hulle het genoeg kos in die stad gehad. Op 21 Maart 1574 los die Spanjaarde Leiden soos 'n warm patat en die mense daar was verheug.

Maar ewe skielik op die 25 Mei 1574 beleër die Spanjaarde weer Leiden. Dit is net hier waar die moeilikheid begin het. Die mense het nog nie tyd gehad om kos bymekaar te maak nie en niemand kon in of uit die stad gaan nie en nodeloos om te sê die kos was maar skraps.

Gelukkig het die mense begin om gemeenskapsetes te maak waar almal maar stukkies kos aangedra het van dit wat hulle gehad het, al hierdie vlentertjies en skraapsels is in een Hutspot gegooi en gekook en so het hulle maar elke dag saam ge-eet.

Daar is verder minder bekend oor die hutspot en hoe hy begin het om deur Europa te trek. Elke jaar word die hutspot gemaak op die dag wanneer die beleg van Leiden beëindig is en die mense het natuurlik nie net op die dag die hutspot laat kook nie. Van Nederland het die hutspot België, Frankryk en Engeland besoek.

Op 6 April 1652 het Jan van Riebeek natuurlik ook so 'n paar hutspotte aan boord van sy skepe gehad, en as jy daaraan dink was die hutspotte net die regte ding gewees om mee te kook in so 'n wilde en ongerepte land.

Maar dit is nie al manier waarop die potte hier in die Suiderpunt van Afrika geland het nie. Die ondekkersreisigers het die swart potte by hulle gehad om hulle kos te maak en toe is die potte geruil vir gunste en gawes by die plaaslike bevolking.

Die plaaslike bevolking het gou gesien dat die swart ysterpotte baie beter kook en hanteer as die gewone kleipotte wat hulle gebruik het. Die potjie vol pap het so toe sy plek by die swart bevolking gekry en met hulle migrasie af na die suidpunt toehet die pot natuurlik ook saamgetrek.

In Kaapstad in die vroeë jare het die pot behoorlik gekook. Eers het die mense net kos daarin gaargemaak en toe kom hulle agter dat hulle die potjie ook as oond gebruik en stukke vleis daarin gaargemaak, maar die einde was dit niet, want hulle het ook agtergekom dat mens ook brood in die potjie kan bak. Met al die skepe wat die Kaap die Goede Hoop besoek het met hulle vreemde speserye en geure het die potjie ook begin om meer geurig en smaaklik te raak.

Hierdie drie in een pot was 'n natuurlike keuse toe die Voortrekkers die laaang pad moes aandurf noorde toe. Die voordeel van die potte is dat jy nie vreeslik baie nodig het om hom aan die gang te kry nie, 'n kein vuurtjie en 'n paar stukke hout en siedaar kook hy, as mens die potjie stadig kook kan taai stukke vleis lekker smaaklik sag gekook word en die Voortrekkers kon die volgende dag na die vorige aand se lekker ete die potjie optel en aan die wa haak en daar gaan hulle oor die ruwe vlaktes.

Hier in die Sewentiger jare het ons moderne wesens weereens die potjie in al sy glorie herontdek en die totale kook proses verfyn in 'n kuns. Mense het toe agtergekom dat as jy potjie maak dat daar 'n hele paar uur se ekstra lekker kuier bygevoeg word, so is baie potjiekos-kompetisies is gehou en so is daar ook 'n Potjiegilde in Pretoria gestig.

Die potjie se grootte word bepaal deur die hoeveelheid water wat die kan neem ; 'n nommer 1 pot neem 2 Quarts water en 'n nommer 3 pot 8 Quart water.

Deesdae is omtrent elke mens 'n potjiekos kenner en elkeen het sy gunsteling manier en gereg wat hy as sy eie beskou.

Ons moet beslis die Spanjaarde bedank vir die beleg van Leiden as dit nie daarvoor was nie sou ons kultuur baie armer gewees het.

So haal daardie potjie uit die kas, nooi 'n paar vriende uit, en KOOK DAAI POT.

Baie dankie Susan, hierdie is regtig interessant. Ek kan bevestig dat die potjie selfs in vandag se dae nie onbekend is in Nederland nie. Ek was onlangs in Amsterdam, en in die sitkamer op die lughawe sien ek 'n advertensie vir 'n swart potjie in die koerant. Ek kan nie onthou wat die prys was nie, maar ek onthou wel dat dit heelwat duurder was as wat ons daarvoor betaal in Suid-Afrika. Heelwat duurder !

Gaan lees ook gerus meer oor die Tagtigjarige Oorlog - klikdruk hier, hier en hier.

Saam met Susan se storie het sy ook 'n hele klomp potjiekos-resepte (23 in totaal) vir my gestuur. As iemand dit wil hê, vra gerus hier op die BLOG, dan stuur ek dit aan. Ek is seker Susan sal nie omgee om dit verder te deel nie.

Comments>
Geen komentaar, sjoe stuur net asb daai resepte. Het 'n nuwe lapa gebou met 'n jet master braai, so vreeslik gerieflik nou wil ek net buite kook
 
Douglas, jy moet jou e-pos adres vir my laat kry, dan stuur ek die resepte met plesier. Stuur jou e-pos adres na my by johannvanstaden@googlemail.com.
 
Post a Comment

<< Home